SUN’IY INTELLEKT TEXNOLOGIYALARINING IQTISODIYOT VA BIZNESGA TA’SIRI.
ChatGPT va katta til modellari kabi sun’iy intellekt texnologiyalari ko‘plab yangi imkoniyatlarni taklif qiladi, ammo ular ham xavflarni keltirib chiqaradi. Kompaniyalar tomonidan sun’iy intellekt texnologiyalaridan foydalanish jarayonida risklarga (xavf-xatarlar) duch kelinadi. Sun’iy intellekt texnologiyalaridan foydalanish bilan bog‘liq asosiy xavflardan biri bu noto‘g‘ri va ishonchsiz natijalarni shakllantirishdir. Bu haqda Gartner kompaniyasi 2023-yil 18-mayda chop etilgan hisobotida […]
Raqamli Valyuta.
Raqamli Valyuta. To‘g‘ridan-to‘g‘ri mamlakatlarning Markaziy banki tomonidan chiqarilgan virtual valyuta raqamli valyutani anglatadi. Steyblkoinlar (stablecoins) va kriptovalyutalarning mashhurligi oshgani sayin, xalqaro Markaziy banklar “pul kelajagi”da kattaroq rol o‘ynash uchun muqobil valyutalarni yaratish choralarini ko‘radilar. Hozirgi kunda kriptovalyutalar deb ataladigan minglab raqamli valyutalar allaqachon mavjud. Bitcoin eng mashhur to‘liq markazlashtirilmagan kriptovalyutadir. Kriptovalyutaning yana bir turi bu […]
Iqlim o’zgarishlari va sun’iy intellekt
Bugun katta ma’lumotlar to‘plamlari bilan sun’iy intellekt (AI) – insonlarning aql-idroki yolg‘iz topa olmaydigan yangi bilimlarni yaratishi mumkinligi o‘z isbotini topib bormoqda. Mas’uliyatli va xavfsizroq teng imkoniyatli dunyoni yaratish uchun sun’iy intellekt texnologiyalari va ular yaratadigan bilimlar bilan bo‘lishish va izlanishni bepul ta’minlash juda muhimdir.Fan, texnologiya va innovatsiyalar (STI) bo‘yicha yangi kashfiyotlar va yutuqlarning batafsil […]
Qishloq xo‘jaligining raqamli iqtisodiyotda tutgan o‘rni (xotin-qizlar misolida)
Dunyodagi eng kambagʻal odamlarning qariyb 80 foizi qishloqlarda yashaydi, o‘zlarining yashash va oziq-ovqat xavfsizligini qishloq xo‘jaligiga bogʻlaydi . O‘ta kambagʻallarning 60 foizi zaif yoki ekologik jihatdan zaif mamlakatlarda yoki uzoq davom etgan inqirozlarda yashaydi.Dunyo aholisining keyingi besh yillikda 657 milliondan 676 milliongacha qismi daromadlar tengsizligi sabab o‘ta qashshoqlikda yashashi kutilmoqda. Aholining qashshoqlikka moyil qismi ko‘pincha asosiy xizmatlar va infratuzilma, ijtimoiy himoya, […]
Global robototexnika bozorining asosiy o‘sish omillari
Robototexnika bu – fan va loyihalashtirish, qurish texnologiyasi, inson vazifalarini taqlid qilishga qodir bo‘lgan mashinalar, aqlni qayta yaratishdir. Robototexnika robotlarni loyihalash, qurish va ulardan foydalanish bilan shug‘ullanadigan texnologiya sohasini anglatadi. Bu vazifalarni avtonom tarzda yoki inson operatorlari bilan hamkorlikda bajara oladigan robot tizimlarini ishlab chiqish uchun muhandislik, mexanik va elektr ko‘nikmalaridan foydalanishni o‘z ichiga oladi. […]
Manipulyator va “aqlli” AI robotlar
Zamon talabiga muvofiq zamonaviy ta’lim ham o‘z taraqqiyotining yangi bosqichiga o‘tmoqda. Bolalarni ilm-fanga qiziqtirish, bilim olishga bo‘lgan muhabbatni uyg‘otish va ularni yaratish hamda o‘ylash istagini kuchaytirish maqsadida zamonaviy texnologiyalarga yo‘naltirilgan rabototexnika kabi fanlarning qo‘shilshi ularning jonli, qiziqarli, interaktiv tarzda o‘rganish xohishining amalga oshishiga olib kelmoqda. Ular nafaqat jadal rivojlanayotgan texnologiyalar bilan hamnafas bo‘lib qolmasdan, balki […]
Raqamli boshqaruv tizimi va unga barqaror global yondoshuv
Boshqaruvdan raqamli boshqaruvga o‘tish biznes jarayonlarini soddalashtirish, samaradorlikni oshirish, muloqotni yaxshilash va qarorlar qabul qilishni yaxshilash imkonini beradi. Bu kompaniyalar uchun raqamli dunyoda raqobatbardosh, tezkor va dolzarb bo‘lib qolishi uchun muhim qadamdir.Birlashgan Millatlar Tashkilotining Savdo va Taraqqiyot Tashkiloti (UNCTAD)ning joriy yil 10-maydagi oltinchi sessiyasida raqamli ma’lumotlarni boshqarish uchun barqaror jahon ahamiyatiga molik yondoshuv talab qilinishi […]
Raqamli iqtisodiyot sharoitida ayollarning faoliyat ko‘rsatkichlari
Ayol baxtli bo‘lsa, oila va jamiyat ham albatta baxtli bo‘ladi. Bir haqiqat ayonki, har qanday xalqning maʼnaviy darajasini, avvalo, shu yurt ayollarining maʼnaviy saviyasi belgilaydi. Shavkat Mirziyoyev Raqamlashtirish bu – hayotning turli sohalariga, jumladan iqtisodiyot, ta’limning barcha bosqichlari, madaniyat, tibbiyot, turizm, qishloq xo‘jaligi, xizmat ko‘rsatish va boshqa jarayonlarga raqamli texnologiyalarni joriy qilishdir. Raqamlashtirish – innovatsion […]
Kriptovalyuta nima va u qanday ishlaydi? Bitkoin.
Kriptovalyuta virtual pul bo’lib, biz amalda foydalanayotgan pullardan farqli o’laroq, jismoniy ifodaga ega emas. Bunday valyutaning o’lchov birligi “coin” bo’lib, ingliz tilida “tanga” degan ma’noni anglatadi. Raqamli valyuta qalbakilashtirish va takrorlashdan himoyalangan bo’lib, uning miqdori va emissiyasi qat’iy cheklangan, masalan, hozirgi kundagi eng yirik kriptovalyuta hisoblangan Bitcoin (BTC) ning maksimal miqdori 21 millionta coin etib […]
BRIKS tashkilotiga a’zo mamlakatlar raqamli iqtisodiyotining rivojlanish tendensiyalari
(ITIM ma’lumotlari asosida) 1. Raqamli iqtisodiyotning (RI) so‘nggi yillarda BRIKS tashkilotiga a’zo mamlakatlar yalpi ichki mahsulotiga qo‘shgan hissasi Janubiy Afrika Respublikasi (JAR)da 2 foiz va Rossiyada 4 foizdan, Hindistonda 6,9 foizgacha, Xitoyda 7,8 foizni shuningdek, Braziliyada 22% ni tashkil etadi. BRIKSga a’zo mamlakatlar birgalikda global axborot-kommunikatsiya texnologiyalari eksportining qariyb 30 foizini va global raqamli xizmatlar […]