SUN’IY INTELLEKT TEXNOLOGIYALARINING IQTISODIYOT VA BIZNESGA TA’SIRI.
ChatGPT va katta til modellari kabi sun’iy intellekt texnologiyalari ko‘plab yangi imkoniyatlarni taklif qiladi, ammo ular ham xavflarni keltirib chiqaradi. Kompaniyalar tomonidan sun’iy intellekt texnologiyalaridan foydalanish jarayonida risklarga (xavf-xatarlar) duch kelinadi. Sun’iy intellekt texnologiyalaridan foydalanish bilan bog‘liq asosiy xavflardan biri bu noto‘g‘ri va ishonchsiz natijalarni shakllantirishdir. Bu haqda Gartner kompaniyasi 2023-yil 18-mayda chop etilgan hisobotida […]
Raqamli Valyuta.
Raqamli Valyuta. To‘g‘ridan-to‘g‘ri mamlakatlarning Markaziy banki tomonidan chiqarilgan virtual valyuta raqamli valyutani anglatadi. Steyblkoinlar (stablecoins) va kriptovalyutalarning mashhurligi oshgani sayin, xalqaro Markaziy banklar “pul kelajagi”da kattaroq rol o‘ynash uchun muqobil valyutalarni yaratish choralarini ko‘radilar. Hozirgi kunda kriptovalyutalar deb ataladigan minglab raqamli valyutalar allaqachon mavjud. Bitcoin eng mashhur to‘liq markazlashtirilmagan kriptovalyutadir. Kriptovalyutaning yana bir turi bu […]
Iqlim o’zgarishlari va sun’iy intellekt
Bugun katta ma’lumotlar to‘plamlari bilan sun’iy intellekt (AI) – insonlarning aql-idroki yolg‘iz topa olmaydigan yangi bilimlarni yaratishi mumkinligi o‘z isbotini topib bormoqda. Mas’uliyatli va xavfsizroq teng imkoniyatli dunyoni yaratish uchun sun’iy intellekt texnologiyalari va ular yaratadigan bilimlar bilan bo‘lishish va izlanishni bepul ta’minlash juda muhimdir.Fan, texnologiya va innovatsiyalar (STI) bo‘yicha yangi kashfiyotlar va yutuqlarning batafsil […]
Qishloq xo‘jaligining raqamli iqtisodiyotda tutgan o‘rni (xotin-qizlar misolida)
Dunyodagi eng kambagʻal odamlarning qariyb 80 foizi qishloqlarda yashaydi, o‘zlarining yashash va oziq-ovqat xavfsizligini qishloq xo‘jaligiga bogʻlaydi . O‘ta kambagʻallarning 60 foizi zaif yoki ekologik jihatdan zaif mamlakatlarda yoki uzoq davom etgan inqirozlarda yashaydi.Dunyo aholisining keyingi besh yillikda 657 milliondan 676 milliongacha qismi daromadlar tengsizligi sabab o‘ta qashshoqlikda yashashi kutilmoqda. Aholining qashshoqlikka moyil qismi ko‘pincha asosiy xizmatlar va infratuzilma, ijtimoiy himoya, […]
Elektron tijorat O‘zbekistonda
So‘nggi yillarda raqamli iqtisodiyotning drayver yo‘nalishlaridan biriga aylanib kelayotgan elektron tijoratda O‘zbekistonda ham o‘ziga xos natijalarga erishib kelinmoqda. “Raqamli iqtisodiyot tadqiqotlari markazi” davlat muassasasi tomonidan ushbu sohada tahliliy tadqiqot olib borildi. Unga ko‘ra: Yuqorida ta’kidlangan ko‘rsatkichlarga asoslanib, O‘zbekistonda elektron tijorat sohasi yildan yilga rivojlanib, mahalliy hamda xorijiy marketpleyslar uchun qulay shart-sharoitlar yaratish natijasida kelajakda bundanda […]
E-tijorat va O’zbekiston
Internetda biznes yuritish yoki biznesni osonlashtirish e-tijorat deb ataladi.E-tijorat elektron tijoratning qisqartmasi. E-tijoratni oson tushunish bu – mashhur onlayn xarid qilish va sotishdir. Lekin elektron tijorat olami boshqa faoliyat turlarini ham o‘z ichiga oladi. Elektron shakldagi har qanday biznes bitimi elektron tijorat hisoblanadi. E-tijoratga ba’zi misollar: Onlayn xarid – internetda xarid qilish va sotish eng ommalashgan elektron tijoratga misoldir. Sotuvchilar, chakana savdo do‘konlari […]
Global robototexnika bozorining asosiy o‘sish omillari
Robototexnika bu – fan va loyihalashtirish, qurish texnologiyasi, inson vazifalarini taqlid qilishga qodir bo‘lgan mashinalar, aqlni qayta yaratishdir. Robototexnika robotlarni loyihalash, qurish va ulardan foydalanish bilan shug‘ullanadigan texnologiya sohasini anglatadi. Bu vazifalarni avtonom tarzda yoki inson operatorlari bilan hamkorlikda bajara oladigan robot tizimlarini ishlab chiqish uchun muhandislik, mexanik va elektr ko‘nikmalaridan foydalanishni o‘z ichiga oladi. […]
Raqamli iqtisodiyot sharoitida ayollarning faoliyat ko‘rsatkichlari
Ayol baxtli bo‘lsa, oila va jamiyat ham albatta baxtli bo‘ladi. Bir haqiqat ayonki, har qanday xalqning maʼnaviy darajasini, avvalo, shu yurt ayollarining maʼnaviy saviyasi belgilaydi. Shavkat Mirziyoyev Raqamlashtirish bu – hayotning turli sohalariga, jumladan iqtisodiyot, ta’limning barcha bosqichlari, madaniyat, tibbiyot, turizm, qishloq xo‘jaligi, xizmat ko‘rsatish va boshqa jarayonlarga raqamli texnologiyalarni joriy qilishdir. Raqamlashtirish – innovatsion […]
Jahon axborot texnologiyalari bozori statistikasi
AKT (Global bozor) Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) bozori aloqa va axborot texnologiyalari xizmatlari segmentlarini (kompyuterlar, tarmoq uskunalari, dasturiy ta‘minot, IT xizmatlari) o‘z ichiga oladi. AKT infrastrukturasiga harajatlar o‘sishi 2021-yil statistikasi Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) sohasida global miqyosda kompaniyalar qo‘shilishi va xarid etilishi bo‘yicha operatsiyalar hajmi 2021-yil oxirida 1 trillion dollarga yetdi, bu 2020-yilga nisbatan qariyb 30 foizga […]
Kriptovalyuta nima va u qanday ishlaydi? Bitkoin.
Kriptovalyuta virtual pul bo’lib, biz amalda foydalanayotgan pullardan farqli o’laroq, jismoniy ifodaga ega emas. Bunday valyutaning o’lchov birligi “coin” bo’lib, ingliz tilida “tanga” degan ma’noni anglatadi. Raqamli valyuta qalbakilashtirish va takrorlashdan himoyalangan bo’lib, uning miqdori va emissiyasi qat’iy cheklangan, masalan, hozirgi kundagi eng yirik kriptovalyuta hisoblangan Bitcoin (BTC) ning maksimal miqdori 21 millionta coin etib […]